Natur 3.Unitatea

Natur 3. Unitate honetako izenburua hau da:  Energiaren beharra arazo-iturri

Iaz materiaren eta materialen propietate fisikoak landu zituzten ikasleek eta propietate horien arabera, objektuek eta materialek zituzten portaerak eta erabilerak aztertu. Bestalde, eguneroko bizitzan erabiltzen ditugun materialen baliagarritasuna justifikatu zuten, eta, egindako ikerketetatik eskuratutako datuen eta lortutako ondorioen arteko loturak argudiatu zituzte baita ere.

Oraingo honetan, gure gizartean hainbesteerabili ohi dugun energia aztertuko dute ikasleek. Energia zer den eta zer eratan agertzen den, zer energia mota dauden, eta, zein dira haien ezaugarriak.

Nola aurre egin energiaren erabilerak sortutako arazoei ikasiko ditue ikasleek, energia iturriak, horiek nola erabiltzen ditugun eta erabilera horiek sortzen dituzten eragozpenetan eta abantailetan oinarriturik. Eta ikasteaz gain, egindakoa kritikoki balioetsiko dute.

                                                                                                                                                    

Gai hauek landuko ditugu:

-   Energia (Zer da energia?) -   Energia motak -    Zinetikoa -   Potentziala -   Mekanikoa -   Barne energiak -  Elektrikoa

-   Energiaren ezaugarriak -   Eraldaketa -   Transferentzia -   Kontserbazioa -  Degradazioa

·          Pentsamendu (izaera) kritikoa ·          Pentsamendu kritikoarekin lotutako gaiak. ·          Energiaren erabilerak ·          Energiaren iturriak: o Berriztagarriak o Ez-berriztagarriak ·          Ingurumenarekiko arazoak. ·          Eragozpenak eta abantailak ·          Energiaren kontsumo jasangarria eta eraginkorra. ·          Adierazpen teknika: Infografia

GIZARTE ZIENTZIAK: Joana III Albretekoa Nafarroako erregina.

Joana III.a Albretekoa, Nafarroako erreginaren heriotzaren 444. urteurrena hurbiltzen ari dela eta, EKI Irratia irrati-nobela bat osatzen ari da. Irratiko arduradunek, twitter bidez, eskari bat egin diete Euskal Herriko ikastetxeei:Joana Albretekoa, Joanes Leizarraga eta Gillen izeneko Joanaren eskribauaren arteko elkarrizketa grabatzea.
Hemen gure grabazioak.

Joana III.a Albretekoa (Paue, 1528 – Paris, 1572)

Nafarroako erregina izan zen (1555-1572). Bere erregealdian borroka politiko eta erlijioso gogorrak gertatu ziren.

Alde batetik, izugarrizko ahaleginak egin behar izan zituen Nafarroako Erresuma (ordurako gaur egungo Nafarroa Beherea zena) mantentzeko, Frantziaren eta Gaztela eta Aragoiko asmoen aurrean. Joanak inoiz ez zion uko egin Nafarroako Erresumaren batasuna lortzeari eta haren agintaldian, Gaztelako Felipe II.arekin negoziatzen saiatu zen behin eta berriro.
Gainerakoaz den bezenbatean, batbederak daki euskal herrian kasi etxe batetik berzera ere minzatzeko maneran zer diferentia eta dibersitatea den: razoin hunegatik sensu egiazkotik aldaratu gabe, lengoajeaz den bezenbatean ahalik gehiena guziei adi eraziteari jarreiki izan gatzaitza, eta ez xoil edozein leku jakineko lengoaje bereziri…
Eta bestetik, katoliko eta protestante erreformatzaileen artean liskarrak maiz gertatzen ziren. 1560. urtean, Nafarroako erreginak erlijio katolikoa utzi, eta protestante bilakatu zen eta protestante askok haien buruzagitzat hartu zuten. 1571n, agindu bitartez protestantismoa bere lurraldeen erlijio ofizial moduan ezarri zuen.
Joana Albretekoa kultura handiko emakumea izan zen eta bere oroitzapenak idatzi eta argitaratu zituen.

Elkarrizketa audioak: klikatu gainean

Aimar, Kepa, Beñat

Josu, Joane, Ihintza

Urtzi,Haritz,Maria,Imanol